Fatih Sönüs

Gölge ve Kök Rekabeti

Ağaçlar, bir golf sahasının en önemli unsurlarındandır. Sahaya farklı ve estetik bir değer katarlar. Bazen de golf oyuncularını zorluk derecesi yüksek vuruşlar yapmaya zorlayabilirler. Çim alan bakımı konusunda ise ağaçlar, golf sahasını iki ana şekilde etkiler: Gölge ve kök rekabeti.

Özellikle havanın sıcak olduğu günlerde, sahadaki gölge alanlar golf oyuncularını mutlu edebilir. Ancak çimler için durum farklıdır. Işık, bitkileri canlı tutan kimyasal reaksiyonları teşvik eder. Bu yüzden çim, gölge alanlarda yeterince ışık alamadığı için daha zayıf gelişir.

Çoğu çim türünün optimum büyüme ve gelişme göstermesi için önemli miktarda ışığa ihtiyacı vardır. Işık ihtiyacı, çim türleri arasında farklılık gösterebilir. Sıcak iklim çim türleri, serin iklim çim türlerine göre iki kat daha fazla ışığa ihtiyaç duyarlar.

Gölge alanlarda çim yaprakları uzundur fakat kökler ince ve daha zayıf olur. Kök büyümesi önemli ölçüde azalır. Sıcak iklim çimlerinde boğum araları daha uzun olur ve stolon miktarı azalır. Serin iklim çimlerinde kardeşlenme ve büyüme azalır. Yapraklar koyulaşır, incelir ve sayıca azalır. Gölge alanlar, zararlılara, trafik hasarlarına, sıkışmalara ve diğer stres yaratan koşullara daha duyarlıdır.

Güneşli alanlarda çim büyümesi için gerekli olan su ve azot miktarı, gölge alanlardaki çimler için ölümcül olabilir. Bu yüzden gölge alanlar için ayrı bir sulama ve besleme programı uygulamak gerekir.

Çimi çok kısa biçilen bayrak alanlarındaki gölge kısımlarda yosunlaşma, hastalık riski ve trafikten kaynaklı hasarlar artar. Bu hasarları önlemek ya da aza indirgemek için aşağıdaki uygulamalar yapılabilir.

  • Çim biçme yüksekliğini artırmak: Fotosentezin gerçekleştiği yaprak bölgesinin uzun bırakılması çim kalitesini önemli ölçüde arttırır. Çim biçme yüksekliğinde %10’luk bir artış bile büyük bir fark yaratır.
  • Trafiği kontrol etmek: Trafikten kaynaklı hasara daha hasas olan gölge alanlarda, trafiğin farklı alanlara yönlendirilmesi ile fiziksel zarar önlenir.
  • Sulama miktarını azaltmak: Gölge alanlarda çim daha yavaş geliştiğinden dolayı daha az suya ihtiyacı vardır. Gölge alanlar için ayrı bir sulama programı oluşturulur.
  • Bitki besleme uygulamalarını kontrollü yapmak: Gölgede yetişen çim, güneşte yetişen çime göre daha az azot kullanır. Toprağın toplam azot miktarı, 3 ile 20 ppm arasında tutulur.
  • Büyüme düzenleyici ürünler kullanmak: Çimin büyümesini sağlayan giberrellik asitin etkisini yavaşlatan büyüme düzenleyiceler, bitki yoğunluğunu arttırarak ve bitki sürgün uzamasını azaltarak, gölgenin bazı olumsuz etkilerini önler.
  • Ara ekim tohum miktarını azaltmak: Gölge alanlarda, sıcak iklim çimi ile serin iklim çimi rekabetini azaltmak için daha az miktarda tohum kullanılarak ara ekim uygulaması yapılır.
  • İlave aydınlatma kullanmak: Yüksek basınçlı sodyum lambaları, en verimli ve en sık kullanılan ışık kaynaklarıdır.




Yüksek ağaçlar ile çevrili oyun başlangıç alanı, bayrak alanı ve oyun parkurlarında gölge dışında, ağaçların yüzey kökleri ve sık dalları da çim kalitesini olumsuz etkiler.

Çok sık ağaçlar ile çevrili çim alanlarda, sağlıklı bir hava sirkülasyonu olmadığı için çim yüzeyindeki nem ve sıcaklık diğer alanladan daha yüksek olur. Aşırı nem ve sıcaklık bir çok çim hastalığı için en uygun ortamdır.

Bu alanlarda, dal budamaları yapılarak hava sirkülasyonunun artması sağlanır. Aşırı sıcak havalarda hava sirkülasyonuna destek olmak için özel fan sistemleri de kullanılabilir.

Bir ağacın kökleri, tepe tacının 2 – 3 katı büyüklükte ve derinlikte olabilir. Ağacı besleyen ince kökler genellikle 20 – 30 cm arası derinlikte bulunur ki; bu çim için istenilen ile aynı kök derinliğidir. Bu kökler ihtiyaç duyulan suyu ve besin maddelerini çim köklerinden çok daha hızlı alırlar. Bu yüzden, bu alanlarda sağlıklı bir çim gelişimi olmaz.

Kök rekabeti yaşanan alanlar, çim hastalıklarına karşı daha hasastır ve bu alanlarda yosun oluşumu daha yoğundur. Bu sorunun tek çözümü, ağaç kök budamasıdır. Dal budamasında olduğu gibi, ağaçlara zarar vermeyen ağaç kök budamasının, genellikle yılda 1 kez yapılması önerilir.

Bayrak alanlarında, iki sıra ağaç kök budaması yapılır. Birinci sıra, alanının sınırı boyunca, ikinci sıra ağaç gövdesinden belirli bir mesafeden yapılır. Oyun başlangıç alanlarında da daha çabuk sonuç elde etmek için aynı şeklide 2 sıra ağaç kök budaması yapılabilir.